در سال ۲۰۱۳ میلادی شی جین پینگ رئیس جمهوری چین در جریان دیدار از کشورهای آسیای مرکزی و آسیای جنوب شرقی، پیشنهاد مهم ایجاد مشترک «کمربند اقتصادی جاده ابریشم» و«احیای جاده های ابریشم دریایی قرن بیست و یکم» را مطرح کرد. هدف از این طرح احیاء جاده ابریشم و گسترش و تقویت همکاریهای اقتصادی بین کشورهای عضو بویژه کشورهای آسیانی است. بر مبنای این طرح روابط ارتباطات آسیا و خاورمیانه با اروپا بیشتر خواهد شد و جاده ابریشم و راه دریایی ابریشم نوین شکل خواهد گرفت. براساس آمار جمعیتی، از مجموع جمعییت ۷.۳ میلیاردی جهان در سال ۲۰۱۵، حدود ۴.۶ میلیارد نفر یا ۶۲ درصد جمعیت جهان در کشورهای عضو “یک کمربند-یک جاده” بسر می برند. دانشگاه فودان در شهر شانگهای چین معمولا گردهمائی منطقه ای و بین المللی تحت عنوان کنفرانس شانگهای (Shanghai Forum) با حضور محققین برجسته بین المللی و آسیائی برگزار می کند. این همایش از سال ۲۰۰۵ تا بحال سالانه برگزار شده است. در سال جاری نیز کنفرانس فوق در روزهای شنبه الی دوشنبه مورخه ۶ الی ۸ خردادماه در دانشگاه فودان برگزار شد، و حدود ۷۰۰ نفر از محققین و سیاستگذاران کشورهای مختلف در این همایش گرد هم آمدند.
به منظور بررسی تحولات جمعیتی کشورهای عضو، انجمن جمعیت شناسی آسیا کمیته علمی تحت عنوان پویائی جمعیت در کشورهای یک کمربند- یا جاده تشکیل داده است. موسسه مطالعات جمعیتی دانشگاه فودان با همکاری انجمن جمعیت شناسی آسیا یکی از پانلهای کنفرانس را به موضوع جمعیت و توسعه در کشورهای عضو “یک کمربند- یک جاده” اختصاص دادند. آقای دکتر محمد جلال عباسی شوازی، رئیس موسسه مطالعات جمعیتی، و برخی از جمعیت شناسان مشهور آسیا از کشورهای هنگ کنگ، اندونزی، پاکستان، عربستان سعودی، مالزی، چین، هند، ویتنام، و اوکراین برای ارائه سخنرانی در پانل جمعیت حضور یافتند. آقای دکتر عباسی در این همایش به بررسی سرمایه انسانی کشورهای مسلمان عضو جاده ابریشم قرن بیست و یکم پرداختند. بر مبنای آمار موجود، سهم جمعیت کشورهای مسلمان عضو در این مسیر حدود ۱.۲ میلیارد یا ۲۷ درصد جمعیت کشورهای عضو جاده ابریشم قرن بیست و یکم می باشد. حدود یک میلیارد از جمعیت مسلمان در کشورهائی بسر می برند که آکثریت آنها (بیش از ۵۰ درصد) مسلمان هستند، و تنها ۵ درصد از جمعیت مسلمان در مسیر جاده ابریشم قرن بیست و یکم در کشورهائی از جمله هند و چین بسر می برند که مسلمانان در آنها اقلیت (کمتر از ۵۰ درصد) می باشند. کشورهای مسلمان عضو تحولات جمعیتی قابل توجهی در دهه های اخیر تجربه نموده اند، با اینحال تفاوتهای اساسی در بین آنها مشهود است. ایران از جمله کشورهائی است که ضمن پیشرفتهایی در حوزه سواد و تحصیلات و بهداشت، کاهش باروری را تجربه نموده و نسبت به سایر کشورها سیاستهای جمعیتی را تعدیل کرده است. عمده کشورهای مسلمان عضو با ساختار جمعیتی جوان و پنجره جمعیتی روبرو هستند که توسعه آینده آنها مستلزم بهره گیری از این سرمایه عظیم انسانی است.
یکی از مدعوین رسمی همایش شانگهای آقای عبدالله گل رئیس جمهور سابق ترکیه بودند که در مورد روابط ترکیه و چین صحبت کردند. آقای دکتر عباسی شوازی در حاشیه همایش با آقای گل ملاقات داشتند و با اظهار خوشنودی از حضور ایشان در همایش، در مورد تحولات سیاسی منطقه و ضرورت همکاری کشورهای ایران و ترکیه بحث نمودند. همچنین آقای دکتر عباسی از آقای گل در خواست کردند که با توجه به شرایط حساس خاورمیانه، در تحولات منطقه ای و مذاکرات صلح ترکیه در کنار ایران نقش فعال و مثبتی ایفا نمایند. آقای عبدالله گل نیز ضمن تبریک برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در ایران، اظهار امیدواری نمودند که شرایط منطقه در آینده رو به بهبود باشد.
