گزارش «سند ملی مدیریت مهاجرتهای داخلی» که توسط موسسه تحقیقات جمعیت کشور (موسسه پژوهشی وزارتی) تهیه و تدوین شده بود در نشست شورای اجتماعی کشور با حضور آقای دکتر وحیدی، وزیر محترم کشور، معاونان و مدیران وزارت کشور و نمایندگان دستگاه های مختلف در محل وزارت کشور ارائه و بررسی گردید.
آقای دکتر وحیدی در این نشست گفت: مهاجرت یکی از موضوعات مهم اجتماعی در کشور است که نیازمند تدبیر صحیح و عالمانه است. وزیر کشور گفت: مهاجرت در ذیل سیاست های کلی جمعیت مطرح می شود و از این رو به کارگیری مدیریت دقیق و علمی در این خصوص ضرورت دارد. دکتر وحیدی بر توجه جدی به منویات رهبری معظم انقلاب اسلامی (مدظله العالی) در این زمینه تاکید کرد و گفت: حفظ و جذب جمعیت در مناطق روستایی و به خصوص نقاط مرزی کشور و مدیریت مهاجرت های داخلی به صورت جدی باید دنبال شود. وزیر کشور در پایان با اشاره به اینکه نیازمند تحقیقات و پیمایش های علمی متقن در مساله مهاجرت در کشور هستیم، بر همکاری با مراکز پژوهشی در حوزه جمعیت شناسی، ازجمله موسسه تحقیقات جمعیت کشور، با توجه به نیاز کشور تاکید کرد.
در این نشست آقای دکتر رسول صادقی، رئیس موسسه تحقیقات جمعیت کشور و مجری طرح تدوین سند ملی مدیریت مهاجرت های داخلی، گفت: مهاجرت، یکی از ویژگی های بارز روزگار ماست که با روندهای توسعه اقتصادی- اجتماعی بسیار درهم تنیده است. امروزه، مهاجرت دیگر تنها به عنوان شکست توسعه تلقی نمی شود، بلکه به عنوان بخش جدایی ناپذیر فرایند توسعه است. از اینرو، مهاجرت داخلی هم میتواند فرصت باشد و هم چالش، که در این زمینه مدیریت مهاجرت مبتنی بر اسناد و راهبردهای سیاستی نقش بسیار مهم و کلیدی ایفاء دارد. ایشان اشاره کردند که در نیم‌قرن اخیر، مهاجرت های داخلی یکی از ابعاد مهم پویایی جمعیت در کشور بوده است. به طور متوسط سالانه یک میلیون نفر شهر و روستای خود را تغییر داده و مهاجرت کرده اند. افزایش مهاجرت ها و جابجایی های جمعیتی به ویژه از مناطق مرزی کشور به سمت مرکز و سکونت آنها در پیرامون شهرهای بزرگ، به ویژه پایتخت، یکی از مسائل و چالش های اجتماعی و جمعیتی حال حاضر کشور است. بر این اساس، در سال‌های اخیر جریانات مهاجرتی اهمیتی سیاستی پیدا کرده است. در ۳ بند از ۱۴ بند سیاست های کلی جمعیت ابلاغی مقام معظم رهبری در ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۳ به موضوع مهاجرت و مدیریت آن پرداخته شده است. با این وجود، هنوز سند سیاستی برای مدیریت و ساماندهی مهاجرت های داخلی در کشور تدوین نشده است. این درحالیست که نیاز به چارچوب های قانونی برای مدیریت و ساماندهی مهاجرتهای داخلی، به حداقل رساندن پیامدهای منفی و چالش های مهاجرتی و به حداکثر رساندن منافع و فرصت های مهاجرتی بیش از پیش وجود دارد. باتوجه به پیچیدگی فرایند مهاجرت، روند فزاینده جریانات مهاجرت های داخلی در کشور، و ابعاد و الگوهای مختلف آن و همچنین، با استناد به اسناد بالادستی، به ویژه، سیاست های کلی جمعیت، تدوین سند ملّی مهاجرت داخلی برای تعیین سیاست ها و راهبردهای مدیریت مهاجرت های داخلی، در سال ۱۳۹۹ در دستور کار موسسه تحقیقات جمعیت کشور با حمایت سازمان امور اجتماعی کشور قرار گرفت. در ادامه، آقای دکتر صادقی، ضمن مرور مطالعات، تحلیل روندها و الگوهای مهاجرت داخلی، به ارائه سیاست ها و برنامه های مدیریت مهاجرتهای داخلی در کشورهای منتخب، و تشریح مراحل تدوین سند سیاستی و اولویت های سیاست های راهبردی و اجرائی برای مدیریت و ساماندهی مهاجرت های داخلی در کشور پرداختند.
