مجری: دکتر سیده زهرا کلانتری بنادکی
ناظر: شورای فرهنگ عمومی استان
همکاران: دکتر رسول صادقی و دکتر سعیده شهبازین
کارفرما: فرهنگ و ارشاد اسلامی استان یزد
توسعه پایدار یکی از موضوعات مهم مورد بحث در محافل سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی است. در توسعه پایدار همزمان با رشد اقتصادی، توسعه اجتماعی و فرهنگی نیز مطرح است. سرمایه اجتماعی به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های اساسی و مؤثر در توسعه و ثبات، پویایی و سرزندگی یک منطقه از اهمیت بالایی برخوردار است. متاسفانه با استناد به پژوهش‌های انجام شده در سطح ملی این حقیقت تلخ آشکار میشود که میزان سرمایه اجتماعی در استان یزد با وضع مطلوب فاصله دارد. همچنین نتایج نشان میدهد که سرمایه اجتماعی یزد در طول زمان کاهش یافته است. لذا در این پژوهش تصمیم گرفته شده تا با مرور فعالیت‌های پژوهشی که در استان صورت گرفته وضعیت این شاخص روشن‌تر گردیده و نقاط قوت و ضعف استان در زمینه سرمایه اجتماعی مشخص گردد، و راهکارهایی برای ارتقا این شاخص ارائه شود. روش مورد استفاده برای رسیدن به این هدف برنامه‌ریزی راهبردی میباشد.
برای تدوین سند چشم‌انداز و برنامه راهبردی با الهام از روش هیل و جونز (۲۰۰۸)، ابتدا چشم‌انداز سرمایه اجتماعی استان یزد با مرور اسناد بالادستی ملی و استانی، بررسی خواست‌ها، الزامات و نیازهای برنامه‌ریزان و افراد کلیدی حوزه فرهنگی اجتماعی استان یزد تهیه و طی جلسات مختلف در تیم پروژه و همچنین جلسات تیم با کارفرما مورد بررسی و اصلاح قرار گرفت و نهایی شد. سپس ارزش‌های کلیدی که عدول آن در اجرای این برنامه خط قرمز خواهد بود، تبیین گردید. در مرحله بعد محیط درونی و بیرونی سرمایه اجتماعی بررسی شده و نقاط قوت و ضعف، تهدید و فرصت شناسایی و اولویت‌بندی گردیده و با تحلیل نتایج آن راهبردهای اساسی مشخص شد. در مرحله آخر راهکارها و اقدامات سیاستی برای ارتقا سرمایه اجتماعی با مطالعه پژوهش‌های بین‌المللی و داخلی در این حوزه و کسب نظر اساتید و برنامه‌ریزان حوزه فرهنگی اجتماعی استخراج و اولویت‌بندی گردید. ۵ راهبرد اصلی که با تحلیل محیط بیرونی و درونی سرمایه اجتماعی استان و با توجه به وضعیت مطلوب ترسیم شده در بیانیه چشم‌انداز مشخص گردید، به‌صورت زیر است: ۱) ارتقا هویت ملی و مذهبی؛ ۲) رشد احساس تعلق و انسجام اجتماعی؛ ۳) تقویت مشارکت‌های اجتماعی مردم نهاد؛ ۴) ایجاد و تقویت احساس اعتماد در سطوح مختلف در جامعه؛ ۵) بهبود نظام حکمرانی خوب در بخش فرهنگی اجتماعی و رسانه. برای دستیابی به هر راهبرد راهکارها و اقدامات متعددی پیشنهاد شد که در سه حوزه “ایجاد کننده فرصت و انگیزه، توانمندساز و حوزه پشتیبانی و نظارت” دسته‌بندی شد.
