گروه دانشگاه خبرگزاری فارس ـ سالهاست مهاجرت نخبگان دانشگاهی از کشور به عنوان مسألهای مهم در کشور مطرح است به طوریکه برخی افراد باسواد و باتجربه به بهانه کار و اشتغال کشور را ترک میکنند. حال برخی از کاربران سامانه فارس من با ثبت پویشی خواستار «جلوگیری از خروج نخبگان کشور» شدند. این کاربران در پویش خود آوردند:
«مهاجرت افراد ممکن است به هر دلیلی رخ دهد اما جای تأسف است که مهاجرت به دلیل نبود شغل متناسب با تحصیلات دانشگاهی انجام شود. این مشکل بیشتر در رشتههای فنی و مهندسی دیده میشود. در برخی از ارگانها سالهاست که آزمون استخدامی برگزار نشده است.
با روشهای تشویقی مانند وامهای کم درصد و به خصوص افزایش مراکز تولیدی و صنعتی مانع از خروج افراد تحصیل کرده به خارج از کشور شوید.»
مهدی حسن زاده سردبیر این پویش در گفتوگو با خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری فارس گفت: یک دانشجویی که در یک دانشگاه ملی برایش هزینه شده است، نباید از کشور خود برود، باید از طرحهای نخبگان حمایت شود و امکاناتی را به آنها بدهند.
وی افزود: بنیاد ملی نخبگان در تلاش است تا تعدادی از نخبگان را به کار مشغول کند، در اینجا باید بحث اشتغال نخبگان فراهم شود و هر چقدر هم به دنبال این موضوع برویم، میبینیم که موضوع به مسائل مالی میرسد و مسؤولان باید مسائل مالی را حل کنند.
اقدامات قانونی برای جلوگیری از خروج نخبگان فراهم شود
سردبیر این پویش ادامه داد: از نظر قانونی هم باید اقداماتی را فراهم کنند، تا نخبگان از کشور خارج نشوند. وقتی این مقدار برای این نخبهها هزینه شده است، به چه دلیل باید به همین راحتی کشور خودش را ترک کند.
اما نظر رئیس دانشگاه شریف چیست؟
رسول جلیلی رئیس دانشگاه صنعتی شریف در این باره گفت: فرمایش مقام معظم رهبری حجت است و یقیناً برگرفته از گزارشاتی است که انجام شده و به استحضار ایشان رسیده است، بررسیها و مشاهدات میدانی هم بیانات ایشان را در دانشگاههای کشور تأیید میکند ولی تعداد و درصد افرادی که چنین نگاهی دارند، کم است و در اقلیت هستند.
این حرکت و نگرانی از خروج جوانان و نخبگان معلول یکسری علتها است، علتهایی که منجر به این معلول میشوند، بخشی برگرفته از تبلیغاتی است که انجام میشود
وی گفت: این حرکت و نگرانی از خروج جوانان و نخبگان معلول یکسری علتها است، علتهایی که منجر به این معلول میشوند، بخشی برگرفته از تبلیغات و بخشی از نگاههایی است که به کشورمان دارند، در رسانههایشان تبلیغ میکنند، مصادیقی را از واقعیت اجتماعی ما به هر دلیلی بیان میکنند در حالی که گاهی این مصادیق قابل وصل کردن نیستند و آنها با روشهای رسانهای و محتواسازی آنها را وصل میکنند و حس ناامیدی به کشور را در جوانان، دانشگاهیان و نخبگان ما زنده و ترویج میکنند.
باید بذر امید را در دل جوانان و نخبگان کشور بکاریم
رئیس دانشگاه صنعتی شریف تاکید کرد که اگر بتوانیم علتالعلل این معلول که ایجاد امید، باور به توان داخلی و باور به مؤثر بودن و کار مهم در کشور کردن را برای جوانان نخبه را فراهم کنیم، به نحوی که آنها حس کنند که از استعداد، توان و درسهایی که خواندهاند، میشود در وضع نیاز موجود و ایجاد رفتارهای نوظهور به نام کشور استفاده کنند، تلاش این تعداد کم راه به جایی نمیبرد. ما باید تلاش کنیم بذر امید را بکاریم و مقدمات آن را فراهم کنیم.
حسین انصاری فرد دانشجوی دکتری جامعه شناسی سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی نیز گفت: نخبگان سرمایههای انسانی هستند، که وجودشان باعث تعادل در جامعه و اصلی ترین عامل رشد و توسعه کشور هستند. وقتی جامعهای از نخبگان تهی میشود علاوه بر اینکه فرایند توسعه متوقف میشود، ثبات جامعه نیز به خطر میافتد.
انصاری گفت: کشور ما نیز همانند بسیاری از کشورهای در حال توسعه در پرورش و نگاهداشت نیروی متخصص با مشکلات زیادی روبروست و روند مهاجرت متخصصان و نخبگان به سوی کشورهای توسعهیافته در چند سال اخیر شتاب نسبتا زیادی داشته است.
نخبگان سرمایههای انسانی هستند، که وجودشان باعث تعادل در جامعه و اصلی ترین عامل رشد و توسعه کشور است
فاطمه سلمانی دانشجوی علوم ارتباطات دانشگاه رفاه نیز گفت: «امید» کلمهای که این روزها شاید در ظاهر به کمرنگترین حالت خود رسیده باشد و این امر را میتوان از افزایش مهاجرتها به کشورهای مختلف و خروج میلیاردها دلار به بهانه خرید ملک در کشور همسایه مشاهده کرد. وی گفت: همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند، ناامیدکردن جوانان و نخبگان، همکاری با دشمنان است، همین امر مسؤولیت دولت جدید را برای تزریق امید و شادی در کنار رفع مشکلات اقتصادی پررنگتر میکند. در واقع به طور متوسط، هرساله تعداد زیادی از دانشجویان ایرانی مهاجرت میکنند و بخش مهمی از این مهاجرت در همین چند سال اخیر اتفاق افتاده است.
فاطمه اعیانی دانشجوی دیگری نیز گفت: من خودم در حال تحصیل هستم و دانشجویان مدعی هستند که میخواهیم مهاجرت کنیم، ولی به نظر بنده بیشترین مشکل در شغل است. وی افزود: به شغل بها داده نمیشود و در جهت درسی که خواندهاند، نمیتوانند کار داشته باشند و در کنار درس، کار کنند و ثمره زحمت خود را ببینند، ولی به طور معمول شاهد هستیم که دانشجویان میگویند درس خواندیم ولی بیکار هستیم و نتیجهای ندیدیم.
نظر وزیر علوم چیست؟
محمدعلی زلفیگل وزیر علوم، تحقیقات و فناوری اما مهاجرت دانشجویان نخبه به خارج از کشور را کار نامناسبی ندانسته و گفته است: مهاجرت نخبگان به نفسه عمل بدی نیست به خصوص در عرصه علمی، چرا که دانشمندان و عالمان متعلق به کل جامعه بشری هستند اما مهاجرت یک طرفه آسیب زاست یعنی باید تعامل علمی برقرار باشد.
وی علت مهاجرت برخی استعدادهای کشور را البته در بیکاری دانسته و گفت: ما باید برای جوانان شغل ایجاد کنیم و برای این منظور باید تمام نهادها همکاری کنند، اگر ارتباط صنعت و دانشگاه توسعه یابد آنگاه نه تنها جوانان خودمان در کشور میمانند بلکه استعدادهای کشورهای دیگر هم جذب میکنیم.
تقسیم مهاجرت کنندگان به دو دسته
مهدی گلشنی عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی شریف نیز مهاجرت کنندگان را به ۲ دسته تقسیم کرده و گفت: برخی به علت نبود کار و سپردن کارها به افراد کم شایستهتر مهاجرت میکنند، اما برخی دیگر در کشور درآمد ایده آلی هم دارند اما کم لطفی کرده و از کشور میروند، این مسأله به دلیل کمبود احساس تعهد ملی و دینی است که حتی از مقطع دبیرستان به مهاجرت فکر میکنند.
وی افزود: آموزش و پرورش باید از دوره دبستان بر روی فرهنگ ملی و دینی بچهها کار کند، دلیل عمده برخی مهاجرتها فقدان حس هویت ملی و دینی است که مهاجرت این افراد واقعا ظلم در حق کشور است. به گزارش فارس، امید است مسؤولان راههایی را برای عدم خروج نخبگان چارهجویی کنند و دانشجویان در کشور خودشان به حل نیازهای کشور و پرورش ایدههای خود بپردازند.
لینک خبر: فارس من| لزوم بررسی چرایی مهاجرت نخبگان در جامعه دانشگاهی | خبرگزاری فارس (farsnews.ir)