کتاب «جمعیت، مفاهیم و موضوعات» یکی از معتبرترین کتابهای جمعیت شناسی است که توسط پروفسور جان ویکس به رشته تحریر درآمده و توسط سرکار خانم دکتر الهه میرزایی ترجمه شده است. ارائة قانونمند موضوعات، تسلسل منطقی مطالب، روانی مسائل مطرح شده، برقراری ارتباط مستقیم با خواننده، جامع بودن مطالب، انجام تحقیقات گسترده در مورد هر موضوع، و بالاخره دوری گزیدن از حاشیهروی از ویژگیهای عمدة این کتاب ارزشمند است. از آنجا که تغییرات جمعیتی در کلیة مسائل اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، و فرهنگی یک جامعه تأثیر میگذارد شناخت مبانی، ساختار، ویژگیها، روندها، منابع اطلاعاتی، و فرایندهای جمعیتی نه تنها برای دانشجویان این رشته، بلکه همه متخصصان و مسئولانی که بهنوعی با مسائل جمعیتی سر و کار دارند ضروری است.
نویسنده کتاب، جان ویکس، کتاب را با در نظر گرفتن طیف وسیعی از خوانندگان به رشتة تحریر در آورده است زیرا دانشجویانش از رشتههای گوناگون سرکلاس حاضر میشوند و هر کدام با خود دیدگاهها و پیشینههای مختلفی بههمراه میآورند. وی معتقد است جمعیت تقریباً در همه جنبههای زندگی ما بهنوعی تأثیر میگذارد. تغییرات جمعیتی یکی از نیروهای عمده در تغییرات اجتماعی و فناوری در همه جهان است. کتاب به چهار بخش و ۱۲ فصل تقسیم شده است. بخش اول شامل چهار فصل است؛ فصل اول بهمنظور آشنا کردن با رشته جمعیت شناسی طراحی شده است. فصل دوم مروری است بر روندهای جهانی جمعیت (گذشته، حال و پیشبینیهای آینده) تا از وقایع جمعیتشناختی، چگونگی رسیدن به وضعیت حاضر و اینکه به کجا میرویم درک بهتری پیدا کنیم. فصل سوم مروری است بر دیدگاههای مختلف درمورد رشد جمعیت، و فصل چهارم منابع دادههایی است که فهم ما از روندهای جمعیتی شکل میدهد. در بخش دوم، “فرآیندهای جمعیتی”، سه فرآیندِ عمده جمعیتی که دنیا را دگرگون کردهاند توضیح داده شده است: گذار مرگ و سلامت (فصل پنجم)، گذار باروری (فصل ششم)، و گذار مهاجرتی (فصل هفتم). دانشِ این سه فرآیند اساسِ فهم چرایی تغییرات جمعیتی و چه میتوان کردها را شکل خواهد داد. در بخش سوم کتاب، “ساختار جمعیت و ویژگیهایش”، به بررسی تعامل میان فرآیندهای جمعیتی و تغییرات اجتماعی متعاقب دگرگونیهای باروری، مرگ و مهاجرت میپردازد که شامل گذار سنی (فصل هشتم)، گذار شهری (فصل نهم)، و گذار خانواده و خانوار (فصل دهم) است. بخش چهارم کتاب، “استفاده از دورنمای جمعیتشناختی”، در وهله اول رابطه میان جمعیت و محیطزیست را بررسی میکند (فصل یازدهم). و در نهایت در فصل دوازدهم راههکارهای سیاستی کنارآمدن با تغییرات و مسائل جمعیتی مرور شده است.
این کتاب در روز چهارشنبه ۱ دیماه ۱۳۹۵ با حضور مترجم، اعضای شورای پژوهشی موسسه، اساتید، محققان و دانشجویان جمعیت شناسی در محل موسسه مطالعات جمعیتی کشور رونمایی شد. قیمت کتاب ۲۰ هزار تومان میباشد و علاقمندان میتوانند جهت تهیه و خرید این کتاب در ساعات اداری به نشانی موسسه (تهران، خیابان شهید بهشتی، خیابان پاکستان، کوچه دوم، پلاک ۵) مراجعه و یا از طریق شماره تلفن ۴- ۸۸۵۳۴۳۲۱ ، داخلی ۱۰۵، با سرکار خانم یادگاری تماس حاصل فرمایند.
