برآورد امید مهاجرت در استان های ایران

مهاجرت از عناصر تغییر دهنده روندهای جمعیتی است که در دهه‌های اخیر با تغییراتی در سطوح و میزان‌های مرگ‌ومیر و باروری، به عنوان یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر روندهای جمعیتی در مرکز توجه محققان قرار گرفته است. با این وجود، به دلیل نقص و کمبود داده‌های این حوزه، شاخص‌های اندکی برای تعیین سطوح و به‌دست دادن الگوهای مهاجرتی وجود دارد. جدول اُمیدِمهاجرت از معدود تکنیک‌هایی است که با تکیه بر نرخ و الگوی سنی مهاجرت و مرگ‌ومیر، شاخصی فردی از مهاجرت به دست می‌دهد که در پیش‌بینی‌های حجم تحرکات جمعیتی و مدیریت آن‌ها می‎تواند مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مطالعه با استفاده از داده‌های سرشماری سال ۱۳۹۵، جداول اُمیدِمهاجرت برای استان های کشور در هر دو جنس و با تاکید بر چهار مسیر عمده مهاجرتی شهر به شهر، روستا به شهر، روستا به روستا و شهر به روستا محاسبه شده است. یافته‌ها نشان داد که در همه استان­های کشور و در همه مسیرهای مهاجرتی، الگوی سنی یکسانی بین هر دو جنس وجود دارد. اما در کتار این شباهت الگوی سنی، تفاوت مقدار اُمیدمهاجرت برای هر استان و در هر چهار مسیر مهاجرتی وجود دارد؛ در همه استان­های کشور متوسط مهاجرت‌های مورد انتظار در مهاجرت­های شهر به شهر بالاتر  از سایر مهاجرت­ها است و مهاجرت­هایی با مقصد روستایی ( روستا به روستا و شهر به روستا) دارای پایین‌ترین سطح اُمیدمهاجرت بوده­اند. همجنین در اغلب استان­های کشور اُمیدمهاجرت در میان مردان بالاتر از زنان است. باوجود این الگوهای مشابه، اما استان­های کشور تفاوت­های زیادی نیز با یکدیگر دارند. در حالیکه در برخی از استان­ها مانند کردستان، همدان، کرمانشاه و…. مهاجرت در میان مردان بالاتر از زنان است در برخی از استان­های کشور نیز اُمیدمهاجرت در میان زنان بالاتر از مردان به دست آمده است این امر به ویژه در مهاجرت­های  روستا به شهر بیشتر صدق می­کند.