بررسی مروری سیاست‌های زیست سالم جنسی در کشورهای منتخب آسیا شامل کشورهای اسلامی (کاربرد آن در تدوین سیاست‌های زیست سالم جنسی در ایران)

مجری: دکتر فریده خلج‌آبادی فراهانی

ناظر: دکتر محمد مهدی عباسی

کارفرما: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی

یکی از چالش‌های مهم در ایران در حوزه زیست جنسی سالم، تدوین و معرفی سیاست‌های مناسب فرهنگی و بومی است. تجربیات موفق برخی کشورهای آسیایی شامل کشورهای اسلامی با زمینه‌های فرهنگی و مذهبی مشترک می‌توانند به شناسایی شکاف‌های سیاستی در این حوزه در ایران کمک کند. هدف اصلی این پژوهش، بررسی و مقایسه سیاست‌های زیست جنسی سالم در ده کشور منتخب آسیا شامل ایران و شناسایی خلاءهای سیاستی و برنامه‌ای و ارائه پیشنهادات راهبردی و سیاستی حوزه سلامت جنسی در ایران است. در این بررسی مروری، ده کشور آسیایی شامل کشورهای آذربایجان، ترکیه و ایران، هند، پاکستان، نپال، چین، اندونزی، مالزی و تایلند انتخاب شدند. در مرحله اول، شاخص‌های سلامت جنسی کشورهای منتخب بر اساس داده‌های معرف ملی و مقایسه‌ای از پیمایش‌های جمعیت و سلامت، پیمایش‌های بزرگ خوشه‌ای چند متغیره و سایر پیمایش‌های سلامت باروری استخراج و مقایسه گردید. در مرحله دوم، مقالات معتبر و ادبیات خاکستری و مطالعات تجربی منتشر شده بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰  از PubMed ،Cochrane Library ،Scopus ، ClNAHEL ,PsychInfo با استفاده از کلید واژه‌های مرتبط به‌صورت ترکیبی با سیاست، راهبرد و نام کشور جستجوی پیشرفته شدند. برخی از شاخص‌های اجتماعی اقتصادی و جمعیتی کشورهای منتخب ارائه گردید تا قابل مقایسه بودن کشورها  ارزیابی گردد. سپس شاخص‌های زیست جنسی مانند شیوع رفتارهای جنسی قبل از ازدواج به تفکیک جنس، شیوع رفتارهای محافظتی در برابر بیماری‌های مقاربتی و اچ‌آی‌وی، شیوع اچ‌آی‌وی، شیوع بارداری نوجوانان، شیوع خشونت جنسی علیه زنان، میزان آگاهی و معلومات بیماری‌های مقاربتی و اچ‌آی‌وی و شیوع اختلالات جنسی و بدعملکردی جنسی در زوجین در کشورها ارائه و مقایسه گردید. تعیین کننده‌های سیاسی و اجتماعی زیست‌جنسی سالم ارائه و مقایسه شد. همچنین سیاست‌های پیشگیری از اچ‌آی‌وی، رفع موانع فرهنگی و اجتماعی سلامت جنسی، آموزش سلامت جنسی مبتنی بر مدارس، دسترسی به خدمات سلامت جنسی، آموزش ارائه دهندگان خدمات سلامت جنسی، سلامت جنسی جوانان، ارتقای رضایت جنسی همسران  اختلالات جنسی و بدکارکردی جنسی در کشورهای منتخب ارائه و مقایسه گردید. نتایج تحلیل مقایسه‌ای سیاست‌های زیست‌جنسی در کشورهای منتخب، در بستر نظریه‌های جریان‌های چندگانه یا رویکرد خط مشی تحلیل شدند و پتانسیل‌ها و دستاوردهای ایران در زمینه زیست‌جنسی در مقایسه با سایر کشورها بحث شد و خلاءهای سیاستی و برنامه‌ای در حوزه زیست‌جنسی در ایران و مداخلات پیشنهادی برای ارتقای سلامت جنسی جمعیت در ایران در قالب یک مدل ارائه گردید.